Moed! | kunstproject Stelling van Amsterdam
Versterking aanwezigheid van het werelderfgoed rond het station Hoofddorp
Medio 2024 krijgt mijn nieuwste kunstwerk een plek op en rond station Hoofddorp. Hiermee maak ik het verborgen verdedigingswerk van de Stelling van Amsterdam beter zichtbaar en breng ik het in verband met de rauwe actualiteit.
De Stelling van Amsterdam, aangelegd tussen 1880 en 1920, kan gezien worden als het resultaat van voorbereiding en planning. Het kunstwerk ‘Moed! Mijn Soldaat’ haakt in op de voortdurende voorbereiding op oorlog, zonder dat we ons daar echt bewust van zijn. We zijn bereid om verschillende scenario’s te overdenken, waarbij grote inspanningen en investeringen in materieel worden gedaan.
Tijdens de voorbereiding op de realisatie van dit kunstwerk brak de verwoestende oorlog in Oekraïne uit. Een schok ging door Europa en een schrijnend drama ontvouwde zich voor onze ogen. Het is pijnlijk om te zien hoe anderen verstrikt raakten in een grimmige dans met gevaar, terwijl ik mezelf op een veilige plek bevind.
Net zoals op de Stelling van Amsterdam reiken wij de soldaten in Oekraïne wapens aan in deze confrontatie met het noodlot, terwijl wij onszelf sparen en zij hun leven wagen. Dit pijnlijke besef van de tragische werkelijkheid brengt gevoelens van schuld en verwarring met zich mee.
De titel luidt: ‘Moed!…’, en jij…, mijn soldaat, jij mag voor mij de kastanjes uit het vuur halen.
Sneakpreview
Moed! | kunstproject Stelling van Amsterdam
Versterking aanwezigheid van het werelderfgoed rond het station Hoofddorp
Medio 2024 krijgt mijn nieuwste kunstwerk een plek op en rond station Hoofddorp. Hiermee maak ik het verborgen verdedigingswerk van de Stelling van Amsterdam beter zichtbaar en breng ik het in verband met de rauwe actualiteit.
De Stelling van Amsterdam, aangelegd tussen 1880 en 1920, kan gezien worden als het resultaat van voorbereiding en planning. Het kunstwerk ‘Moed! Mijn Soldaat’ haakt in op de voortdurende voorbereiding op oorlog, zonder dat we ons daar echt bewust van zijn. We zijn bereid om verschillende scenario’s te overdenken, waarbij grote inspanningen en investeringen in materieel worden gedaan.
Tijdens de voorbereiding op de realisatie van dit kunstwerk brak de verwoestende oorlog in Oekraïne uit. Een schok ging door Europa en een schrijnend drama ontvouwde zich voor onze ogen. Het is pijnlijk om te zien hoe anderen verstrikt raakten in een grimmige dans met gevaar, terwijl ik mezelf op een veilige plek bevind.
Net zoals op de Stelling van Amsterdam reiken wij de soldaten in Oekraïne wapens aan in deze confrontatie met het noodlot, terwijl wij onszelf sparen en zij hun leven wagen. Dit pijnlijke besef van de tragische werkelijkheid brengt gevoelens van schuld en verwarring met zich mee.
De titel luidt: ‘Moed!…’, en jij…, mijn soldaat, jij mag voor mij de kastanjes uit het vuur halen.
Hoe gaat het kunstwerk er uit zien
Hoe gaat het kunstwerk er uit zien
Rond het station worden bruine toeristische borden geplaatst die verwijzen naar de Stelling van Amsterdam. Sommige borden geven de route aan met richtingpijlen. Ze hebben dezelfde vorm en kleur als ‘standaard’ toeristische borden, waardoor ze herkenbaar zijn voor het publiek. Wanneer je door Europa reist, kom je onvermijdelijk ‘Les Lieux de Mémoire’ tegen. We kennen ze uit Frankrijk, de bruine borden langs de snelweg naar het zuiden die toeristische hoogtepunten aangeven die een stop en bezoek waard zijn. Deze toeristische borden worden herhaald en bevatten verschillende afbeeldingen die verwijzen naar de Stelling van Amsterdam. Het ontwerp is geïnspireerd op de kleurstelling die in Frankrijk wordt gebruikt, die rijker en gevarieerder is dan wat je in Nederland tegenkomt.
voor | na
Probleemstelling
De aanleiding voor de opdracht is een onderzoek van de provincie naar de verbindende liniedijken tussen de forten van de Stelling van Amsterdam. De forten worden gekoesterd vanwege UNESCO-bescherming, maar dreigen geïsoleerd te raken en niet meer herkenbaar als liniedijk in een veranderend landschap als er geen aandacht wordt besteed aan de verdwijnende lijnvormige elementen.
In het onderzoek is het station Hoofddorp gedefinieerd als probleemlocatie. Het station Hoofddorp oogt als een stadspoort met twee kantoortorens, waar reizigers zich tussen haasten alsof er geen verleden bestaat, waardoor de Stelling van Amsterdam uit het zicht verdwijnt. Het lijkt alsof een schoen een vettig spoor in de klei trekt en alles opzij smeert.
De liniedijk in de Haarlemmermeer bestaat uit kaarsrechte lijnen in het landschap. Bijna over de hele lengte zijn er wandel- en fietsverbindingen die de dijk ontsluiten en goed zichtbaar maken. Alleen rond het station van Hoofddorp is de liniedijk niet goed beleefbaar en verdwijnt de Stelling van Amsterdam volledig uit beeld in de stationsomgeving.
Rond het station Hoofddorp is te zien wat er gebeurt als je ontwerpt vanuit zichtlijnen en vervoersstromen. Structuren, erfgoed en geschiedenis raken uit beeld. Er bestaat een risico op veel spijt en diepe droefheid, vergelijkbaar met Liverpool waar de historische havens van de werelderfgoedlijst werden geschrapt.
Adaptief en flexibel
Het afgelopen jaar zijn er veel voornemens, plannen en ambities bekendgemaakt met betrekking tot het stationsgebied van Hoofddorp. Het ‘verdichtingsplan’ kan overweldigend zijn. Er is een grote ambitie om tussen de 15.000 en 25.000 woningen te realiseren in het stationsgebied met behulp van spraakmakende architectuur. Met het doortrekken van de Noord-Zuidlijn vanuit Amsterdam moet het provinciale programma ‘Bereikbare Steden’ vorm krijgen. Er zijn verschillende betrokken partijen, waaronder de Provincie Noord-Holland, de Metropoolregio Amsterdam, de Ministeries van Infrastructuur en Waterstaat, Binnenlandse Zaken, de Vervoerregio Amsterdam, ProRail en NS.
Vanwege de dynamische stationsomgeving moet het kunstwerk adaptief en flexibel zijn in zijn plaatsing. De gekozen vorm maakt het mogelijk om tijdelijke aanpassingen te mogelijk te maken.
Deze afbeeldingen geven slechts een impressie weer en zijn niet meer dan een indicatie hoe de kleurstelling en de afbeelding er uit zal gaan zien.
Extra informatie
StellingTour
Het grootste openluchtmuseum van Nederland, de waterlinie
Op een originele en innovatieve manier ontsluit de StellingTour de Stelling van Amsterdam als openluchtmuseum. Alles wat in een museumgebouw toegevoegd kan worden om het verhaal uit te diepen brengt de StellingTour naar de locatie, naar buiten. Het verhaal wordt verteld door gebruik te maken van (historische) foto’s, films, reënactements, animaties en scènes.
De StellingTour vertelt zo het verhaal nut en noodzaak van de Stelling van Amsterdam.
